LETTER

Pannakidangadang para ti nailian a demokrasya

Maysa a nalabaga a kablaaw kadakayo amin manipud iti Cordillera Peoples' Democratic Front! Kasta met nga ipadanon ti CPDF ti pammadayaw kadagiti umili ken opisyales ti Licuan-Baay partikular iti Poblacion, ken ti organisasyon a Baay-Licuan Takderan Omnu a Kalintegan (BALITOK) iti panag-host yo iti maika-24th a selebrasyon ti Cordillera Day.

Naimpanawenan ti tema ti Cordillera Day 2008 a Labanan ti Panagraut dagiti Minas ken Terorismo ti Estado.

Agarup 61% ti kabuklan nga erya ti intero a rehiyon tayo ket isalsalda ni Gloria Arroyo kadagiti dadakkel a kompanya ti minas, a kas met la ti ar-aramiden na iti dadduma pay a paset ti Pilipinas. Nasikap ti rehimen Arroyo ken dagiti dadakkel a kompanya ti minas nga agaramat kadagiti narurugit a taktika, panangallilaw, panagsuitik, ken panagpasuksok tapno banniitan ti umili.

Mangiwarsi da ti sangkabassit a pondo kasukat ti dagdaga tayo a ginasut a tawen a nangbibiag kadagiti kaapuan ken adu a kaputotan. Agusar da kadagiti lokal nga opisyales ken kakailian a propesyonal a mangpaamo iti rikna ti umili ken mangpangudel iti takder a mangsalaknib kadagiti ansestral a daga ken kinabaknang.

Makitulag ken makisosyo da kadagiti sumagmamano a babaknang ti ili babaen iti "Memorandum of Agreement" tapno makaserrek da iti ansestral a daga. Pagparangen da a ti minas ket mangisangpet ti panagdur-as ken panggedan, idinto a napaneknekan iti kapadasan ti Lepanto Mines ken dadduma pay a minas iti Benguet a sumagmamano laengen ti kasapulan a minero gapu ta makina ti agminas, ken dakkel a didigra ti ipaay ti polusyon ti minas kas iti mapaspasamak iti Mankayan ken dadduma pay a komunidad ken naperdi a taltalon iti abay ti Abra River.

Ti Licuan-Baay ket gandat a serreken ti Olympus Pacific Minerals, maysa a kompanya a kukua ti ganggannaet a Canada, kakumplot ti Abra Mining & Industrial Company (AMIC) ken Jabel Mining. Gapu iti proteksyon ti mersenaryo nga 41st IB ken 503rd Infantry Brigade kadagitoy a minas, napangas da a sumsumrek uray iti sango ti napinget nga oposisyon ti umili. Iti boundary ti Abra, Mountain Province, ken Ilocos Sur wenno AMPIS erya, agkatkatay a sumrek ti Phelps Dodge, maysa kadagiti kadakkelan a kompanya ti minas ti imperyalismo nga US. Gandat pay ti Phelps Dodge nga ag-explorasyon iti uneg ti ansestral a daga ti Balatoc ken Guinaang, Pasil.
Sumsumrek met ti Wolfland Resources iti ansestral land ti tribu a Guilayon, Tabuk. Ken dadduma pay a nakawaras iti nadumaduma a lugar ti rehiyon. Gastosen dagitoy a kompanya ti uray inggana 40% ti iserrek da nga inisyal a kapital para iti nadumaduma a taktika ken maniobra tapno laeng allukoyen, allilawen ken alaen ti pammalubos wenno "free and prior informed consent" ti umili! Nalaka da ngamin a subboten to ti gastos da babaen iti binilbilyon a ganansya apaman a malukatan dagiti minas.

Kakuyog dagiti minas ti panangibulos ti rehimen Arroyo ti adu a mersenaryo a tropa ti AFP/PNP, panagrekrut iti CAFGU, ken panangimula iti adu a sipsip. Ti Cordillera ken Ilocos ket paset ti saklaw ti napeklan a 5th Infantry Division. Kakadlaw a dagiti luglugar a target a maminas ti nakaibukbokan dagiti adu a tropa ti AFP ken PNP. Kanayon a kagiddan ti militar dagiti proyekto a sumrek kadagiti ili tayo. Adda ti 41st IB ken 50th IB a yunit ti 503rd Brigade iti Abra ken Ilocos ; adda ti 54th IB ken paset ti 77th IB a yunit ti 502nd Brigade iti Mountain Province, Ifugao ken Northern Benguet; ken adda ti 45th IB, 21st IB ken 77th IB a yunit ti 501st Brigade iti Kalinga ken Apayao.

Itay laeng nabiit, manipud March 2 inggana April 12, nangisayangkat ti 5th ID iti maysa a naulpit nga operasyon a nangtarget iti makunkuna nga "AMPIS Complex" a sakup dagiti sumaganad: Pananuman, Tubtuba, Beew, Alangtin ken Dilong iti Tubo; Lamag, Bab-asig, Patiakan iti Quirino; ken Dandanac, Tamboan iti Besao.

Sangagabsuon a tropa ti naibulos. Nagaramat da ti heligunships nga MG-520 ken fighter planes nga F5 ken OV-10 a nangitinnag iti nasurok 95 a bomba a 250 lbs ken 500 lbs iti nagsasaruno nga aldaw. Kagiddan daytoy ti awan sarday a panagbombomba iti kabambantayan babaen iti 60 mm ken 81 mm mortar ken 105 mm howitzer a kanyon a naipwesto iti uneg mismo ti sityo Pananuman. Awan kaes-eskan a binusbos ti militar ti minilmilyon a piso a bomba ken bala ngem awan ti natamaan da malaksid iti kakaisuna a "Ka Labaw" ni Lakay Lay-ab.

Iti bangir na, nabaelan dagiti natataer a komander ken mannakigubat ti New People's Army a sanguen dagitoy nga atake ti kabusor gapu iti kinahusto ken kinalinteg ti rebolusyon ken awan kupas a suporta dagiti umili a pagserserbian da. Awan nagmamaayan ti superyor a pwersa, armas, ken treyning ti militar iti sango ti mas superyor a panangaramat ti NPA iti umannatup a taktika ken teknika ti gerilya a pannakigubat ken ti nairut a silpo ti umili ken ti NPA.

Ti ambisyoso a gandat ti militar a mangparmek iti 17 a larangan a gerilya iti Pilipinas iti tallo laeng a bulan manipud Enero inggana Marso 2008 ket napaay ken awan nagmamaayan na. Uray ti dua a larangan nga ipangpangas na a naparmek ditoy rehiyon tayo ket awan kinaagpayso na.

Ti dangadang laban iti Chico Dams ken iti Cellophil Resources Corporation idi panawen ti diktador a Marcos ket napnuan kadagiti naimbalitokan nga adal. Nagballigi dagitoy a dangadang ti umili gapu ta adda dagiti soldados da – ti New People's Army – a nangpaay kadagiti karurungsotan nga atake dagiti pwersa militar ti agar-ari a dasig ken ti amo da nga imperyalista. Awan nagmamaayan ti imbaon ni Marcos a Presidential Guard Batallion a manggwardya iti Cellophil gapu iti determinado a panangsupyat ti umili ti Abra ken kabangibang na a probinsya. Kasta met idiay Mountain Province ken Kalinga, awan ti nagbanagan ti imbulos ni diktador Marcos ken dagiti berdugo nga heneral na a Phillippine Constabulary nga idadauluan idi ni Hen. Fidel Ramos a manggwardya iti NPC ken dagiti nagsasaruno a yunit ti militar.

Uray ti nagkombina nga MBLT 6, 1st GHQ ken 54th Battalions a nangiwayat iti Oplan Chumanchill, kaunaan a pigsa-brigada nga operasyon ditoy Cordillera tapno parmeken ti dumaldalluyon a protesta ken oposisyon laban iti Chico Dams ket awan naaramidan na iti pursigido a tignay dagiti umili ti Bontoc ken Kalinga, kaabay ti NPA.
Kabaliktad daytoy ti napasamak iti Ambuklao ken Binga dams idi 1950s idiay Benguet no sadino nga awan pay ti NPA idi a panawen. Gapu ta awan ti armado a pannakidangadang ti umili, nalayos ti dagdaga dagiti kakailian tayo nga Ibaloy.

Nasuroken a 50 tawen ti napalabas, ngem inggana itatta, saan pay laeng a nabaybayadan dagiti dagdaga da.

Iti daytoy a gundaway, ipadanon tayo kadagiti kameng ti AFP, PNP, CAFGU, ken BIN nga adda nga agdengdengngeg dita ig-igid – iti panagpausar yo kas naranggas nga instrumento ti estado, dakayo ti mangtuktukod iti pannakaitantan ti pannakarippuog ti turay ni GMA. Dakayo ti kangrunaan nga instrumento na iti ranggas ken pannakalabsing dagiti karbengan-tao. Adda kadi dayaw ti panagserbi iti naulpit a rehimen – mangpatpatay kadagiti rumbeng a protektaran na ken agserserbi iti turay a mangraraut iti ili tayo?

Nadayaw kadi ti mangtraydor iti mismo a kadasig na, iti naruay a masa a naggapuan na? Nadayaw kadi ti maisubsubo kayo iti labanan bayat nga adda dagiti heneral yo a bumakbaknang iti panagkurakot ken panagkusit uray iti pondo a pang-operasyon ken ramit pangkombat yo? Bayat nga agbisbisin kayo no tiempo ti operasyon ken agtakaw kayo iti mula ken dinguen ti masa, adda met dagiti opisyales iti ngatuen yo nga agnamnam-ay iti biag da. Saan kayo a tuleng, bulsek, ken awanan puot kadagitoy a mapaspasamak. La ketdi tumakder kayo iti kinalinteg ken kinapudno ken makikaykaysa kayo iti umili, nalaklaka a marippuog ni Arroyo.

Ti agtutuon a krisis iti agdama – krisis iti gasolina, krisis iti bagas, krisis iti makan, krisis iti politika – kagiddan ti awan sarday ken awanan bain a panagtaktakaw iti binilbilyon a pondo ti umili – ket saan nga agsardeng agingga a di ta'y paksyaten ti turay ti rehimen nga US-Arroyo ken ti kabuklan a mala-kolonyal ken mala-pyudal a sistema iti Pilipinas. Saan nga umanay ti people power ken adda patingga ti ligal a panagtignay.

Agasem ti nasurok 800 a saan nga armado a sibiliyan, aktibista a kameng ken lider dagiti ligal nga organisasyon a pintatpatay dagiti berdugo a death squad na! Malaksid pay kadagiti nadukot ken saanen a mabirokan, ken rinibribu a biktima ti amin a klase ti kinaranggas. Adun dagiti martir, adu unayen ti abuso ken panangparigat. Saan tayo nga urayen a kumaro pay. Saan tayo nga urayen a dumanon ti kabusor iti paraangan sakbay nga agtignay.

Saan tayo nga urayen nga adda matay a kailian, kabsat, wenno annak tayo sakbay a lumaban. Rumbeng nga ibelleng ken iwaksi tayo ti panagkampante ken panagduadua, ti petiburges a panagrelax-relax, ti aglaladut ken agalla-alla a panagtignay, ken ti legalismo nga agpapaigalut iti uneg ti komportable ken akikid nga opisina. Ita ti panawen ti rebolusyon!

Kasla agmauyong nga aso ti rehimen nga US-Arroyo iti kinairteng ken kinarungsot ti Oplan Bantay Laya 2 a nakapaturong saan laeng nga iti rebolusyonaryo a tignayan no di ket uray kadagiti legal ken progresibo a puersa. Inartapan ti rehimen Arroyo ti kinadakes ken kinaranggas dagiti napalabas nga aso-aso a rehimen.

Kakailian ken kapadak a Cordilleran, saan tayo ipalubos ti kontra-umili ken kontra-pagilian a rehimen Arroyo a mangguyod kadagiti annak tayo a pagbalinen da a CAFGU, AFP, PNP, CPLA, BIN, CI, wenno sipsip a panglaban ken pangpatay kadatayo. Ketdi, allukoyen ken wayaan tayo dagiti annak tayo a tumipon iti NPA ken tumipon kadagiti pannakidangadang a mangitantandudo iti pudno a demokrasya ken bukod-a-panangikeddeng ditoy Kordilyera ken intero a sangapagilian – daytoy ti natan-ok a dalan a rumbeng a suroten ti agdama ken sumarsaruno pay a kaputotan.
Fetad! ti panawagan tayo iti rehiyon Cordillera ken Ilocos – labanan ti Oplan Bantay Laya 2.

Di tayo lipatan a ti kombinasyon ti tuloy-tuloy a rebolusyonaryo nga armado ken pangmasa a pannakidangadang ti nangpasardeng iti Chico dams ken ti Cellophil. Isu met laeng ti inar-aramat tayo tapno labanen dagiti simmarsaruno a nangingisit a gandat ken aramid ti reaksyonaryo a gobyerno ken dagiti pagserserbian na a dadakkel nga apo't daga, komprador burgesya ken imperyalista nga ibusen ti kinabaknang ken dadaelen ti Kordilyera.

Simon "Ka Filiw" Naogsan
Tagapagsarita
Cordillera People’s Democratic Front